"Aan William Somerset Maugham, die aan het eind van de 19e eeuw in Londen geneeskunde studeerde, danken we de uitspraak dat de arts ‘de menselijke natuur ziet in zijn naakte vorm’. Marcel Reich-Ranicki wijst erop dat de schrijver met de arts gemeen heeft dat de romanliteratuur en de geneeskunde vrijwel altijd gaan over mensen in een crisis.
… In een bepaald opzicht, zo betogen sommigen, komen literatuur en geneeskunde bij elkaar omdat de basis van beide disciplines het vertellen van verhalen is. Artsen luisteren naar de verhalen van patiënten, die hopen dat de dokter er, op geleide van de medische kennis, een ander verhaal van kan maken, een verhaal waaruit duidelijk wordt wat er aan de hand is, wat er aan te doen valt en hoe de toekomst eruitziet.
Zo kan gesteld worden dat er zeker overeenkomsten zijn tussen het werk van artsen en schrijvers: een zekere voorliefde voor mensen in crisis, een houding die door nabijheid en distantie wordt gekenmerkt, werk waarin de verhouding tussen het algemene en individuele centraal staat, de overeenkomst tussen schrijven en helen en de belangrijke rol die verhalen spelen voor arts en schrijver.”
(bron: Arko Oderwald, https://www.ntvg.nl/artikelen/lier-en-lancet-schrijvende-artsen/volledig.)
Het valt me op dat er veel schrijvende artsen zijn (geweest). Blijkbaar maken zij veel mee wat de moeite van het opschrijven waard is. Ik heb vanaf mijn coschappen zelf ook veel belevenissen opgeschreven. Ik deelde dat alleen in kleine kring, want vond het ook wel spannend om mijn geraaktheid en soms verbazing door confrontatie met de medische praktijk en verhalen van patiënten te delen. Als ik nu weleens iets teruglees, ben ik blij dat ik het allemaal heb opgeschreven. Schrijven en lezen. Ik kan en wil niet zonder!
Toon Tellegen is mijn grootste favoriet. Met titels als 'Bijna iedereen kon omvallen' en 'Misschien wisten zij alles' wist hij me direct te boeien. Tijdens mijn werk als jeugdarts tipte ik aan middelbare scholieren weleens een 'coming of age' boek en bijvoorbeeld boeken van psycholoog Gijs Jansen ('verboden voor ouders') en filosoof Stine Jensen ('vraag het aan Stine'). Ik had er destijds mijn 'toekomstige zelf' graag mee willen helpen en ik kreeg regelmatig van leerlingen terug hoeveel de (h)erkenning in die verhalen hen bracht. Meer dan met een doktersconsult gerealiseerd kan worden.
Zelf ben ik gehecht aan boeken over 'levenskunst' met een beetje een integratieve benadering van al wat invloed op je heeft en waar je zelf invloed op hebt. Herkenning vinden in verhalen van anderen is voor mij en voor velen helend. Daarom zeg ik: lees een boek op recept! En zonder recept mag het ook.
Voor een boek op recept: zie de Culturele Apotheek! Of volg, als je de kans hebt, de geweldig inspirerende colleges van de vakgroep metamedica van de VU over 'Literatuur en geneeskunde'. En je mag mij ook altijd even bellen voor een boektip die misschien wel precies past bij jouw proces op dit moment!